Η Μαριλένα Ζακχαίου πέρασε έξι μέρες στα Μέσανα Πάφου στο πλαίσιο του προγράμματος Boubouki Writer’s Residency, που διατηρεί η συγγραφέας Μαρία Α. Ιωάννου.

Η ποιήτρια Μαριλένα Ζακχαίου συμμετείχε στο πρόγραμμα, το οποίο δίνει την ευκαιρία σε έναν λογοτέχνη να περάσει μια βδομάδα στο παραδοσιακό εξοχικό «Μπουμπούκι» και να παράξει έργο. Η Μ. Ζακχαίου μίλησε στο «Π» για την εμπειρία και τα αποτελέσματα του residency.

Ποια ήταν η γενική εντύπωση από το residency;

Έξι μέρες στα Μέσανα Πάφου όπου έζησα μια γλυκιά περιπέτεια!

Έχοντας μείνει από μπαταρία γύρω στα μέσα της διαδρομής προς το χωριό, πήρα βοήθεια από τον κύριο Γιαννάκη. Στα Μέσανα, τα απογεύματα περνούσα από την αυλή του κύριου Βρυωνίδη που με καλούσε για καφέ καθώς έφτιαχνε ξύλινες μινιατούρες παραδοσιακών αλετριών και κυπριακών καρεκλών. Βαρήκοος, όπως μου είπε, με καλούσε να κάτσω μαζί του και να μιλήσω με την «κυρία του», τη γλυκύτατη κυρία Δέσποινα. Ο κύριος Πανίκος και η κυρία Αθηνά μου χάρισαν μια τσάντα με δικά τους λεμόνια. Ο κύριος Ανδρέας μού έφτιαξε το καλοριφέρ και μου έφερε πορτοκάλια από το δέντρο του, μια μπουκάλα κρασί του θείου του και δύο επιπλέον μπουκάλες από το οινοποιείο Lagria της Σαλαμιού, για να γνωρίσω τα προϊόντα του δικού του χωριού. Πήρα πολλά από αυτούς τους ανθρώπους. Ο χρόνος κυλούσε αργά και οι κουβέντες με τους λιγοστούς αυτούς μόνιμους κατοίκους της περιοχής ήταν πολύτιμες.  

Αν και σε απομόνωση, έζησα τρελά γεγονότα με συμμορίες, αγωνιστές, ιερόδουλες, ανασκαφές νεκρών, αλλά άκουσα και καρσιλαμάδες, αμανέδες, χάρηκα χορούς οριεντάλ σε καφέ αμάν

Στο πετρόχτιστο εξοχικό, το Μπουμπούκι, με περίμεναν μυριάδες πρόσωπα—καουμπόηδες, ινδιάνοι, απελευθερωμένοι μαύροι σκλάβοι…και οι γάτες της γειτονιάς. Αν και σε απομόνωση, έζησα τρελά γεγονότα με συμμορίες, αγωνιστές, ιερόδουλες, ανασκαφές νεκρών, αλλά άκουσα και καρσιλαμάδες, αμανέδες, χάρηκα χορούς οριεντάλ σε καφέ αμάν. Ξυπνούσα με τους ήχους των πουλιών και των μελισσών. Διάβαζα, έπαιρνα έμπνευση και σημειώσεις, δημιουργούσα. Κοιμόμουν με τον άνεμο να φυσάει ανάμεσα στις φυλλωσιές, με το χουχούτισμα της κουκουβάγιας και με τους ήχους των βροντών.

Στο «Μπουμπούκι». ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

Πώς (και πόσο διαφορετικά απ’ όσο συνήθως συμβαίνει) εργάστηκες αυτό το διάστημα;

Λόγω του μικρού χρονικού πλαισίου του residency, οι ρυθμοί ήταν έντονοι όπως και η όλη εμπειρία μου δουλεύοντας στο «Μπουμπούκι». Τα ποιήματά μου συνήθως γράφονται αργά και περιοδικά. Εδώ μπήκα σε μια σοβαρή ρουτίνα με έρευνα και γράψιμο, το οποίο δυστυχώς δεν συμβαίνει συχνά λόγω της δουλειάς και άλλων υποχρεώσεων, επαγγελματικών και προσωπικών. Άδειασα το μυαλό μου από όλες τις υποχρεώσεις και πραγματικά άρχισα να ζω τα γραψίματά μου!

Τι διαφορετικό μπορεί να προσδίδει ένα residency για ένα λογοτεχνικό/ποιητικό έργο από το να εργάζεσαι στην άνεση του σπιτιού σου;

Ένα residency δίνει την ευκαιρία στο δημιουργό να απομονωθεί, μακριά από περισπασμούς της καθημερινότητας. Προσφέρει επίσης γνώσεις, εμπειρίες και έμπνευση που πιστεύω δεν μπορεί κάποιος να έχει στην άνεση του σπιτιού του.
Ο χρόνος μου στο «Μπουμπούκι», συγκεκριμένα, μου έδωσε την ευκαιρία να μελετήσω ιστορικά γεγονότα της Κύπρου, όπως και της Αριζόνας των ΗΠΑ και μου έδωσε τη δυνατότητα να αποκριθώ δημιουργικά προς αυτά μέσα απ’ την ποίηση.
Οι σύντομες διαδρομές μου, μέσα από το καταπράσινο τοπίο του Φεβράρη, προς τα Ενετικά Γεφύρια, το σιδερένιο Γεφύρι της Τρόζενας, το Μοναστήρι της Σαλαμιώτισσας και τους Βράχους των Χασαμπουλιών (αλλιώς Κουρτελλόροτσος) με ταξίδεψαν σε εποχές, γεωγραφία και πολιτιστική κληρονομιά που ξεχνούμε ή και πολλοί από εμάς δυστυχώς ούτε καν γνωρίζουμε. Η τοποθεσία του residency, γενικώς, ήταν τέλειο γάντι για το περιεχόμενο της συγκεκριμένης δουλειάς που ετοιμάζω.

Η παραμονή μου στο «ΜπουμποΎκι» ήταν ένα δημιουργικό ταξίδι το οποίο συνιστώ ανεπιφύλακτα σε άλλους καλλιτέχνες, συγγραφείς και μελετητές

Ποια είναι τα αποτελέσματα του residency;

Ένα γενικό καθαρό πλάνο για την επερχόμενη ποιητική μου σύνθεση, οχτώ καινούρια ποιήματα και πολλές σημειώσεις για τα επόμενα κομμάτια.

Μπορούμε να έχουμε κάποιο δείγμα από τη δουλειά που παρήχθη;

Θα προτιμούσα να μην μοιραστώ ακόμα κάτι από τα Μέσανα! Ο δρόμος έχει γυρίσματα, όσον αφορά τις διορθώσεις και την επιμέλεια αυτών των κειμένων. Συμφωνώντας με την Αμερικανίδα συγγραφέα Patricia Reilly Giff, «Η αναθεώρηση είναι ο πυρήνας του γραψίματος. Κάθε σελίδα που γράφω, την ξαναγράφω εφτά ή οχτώ φορές».

Ποια στοιχεία στο αποτέλεσμα της δουλειάς σου μαρτυρούν την παρουσία σου στον νέο χώρο;

Σίγουρα στοιχεία από το τοπίο της Ορεινής Πάφου κάνουν την εμφάνισή τους αλλά αυτό που επικρατεί περισσότερο πιστεύω είναι η παρουσία ενός ξένου ή αλλόκοτου φακού μέσα από τον οποίο φιλτράρονται ιστορικές καταστάσεις και γεγονότα της Κύπρου τα οποία επεξεργάζομαι. Αυτή η καινούργια ματιά που δημιουργεί απόσταση από τις κανονιστικές αφηγήσεις για την Κύπρο, συνδέεται με την εμπειρία ή ανακάλυψη ενός χώρου ως νέου, μη γνώριμου. Γενικά, η παραμονή μου στο «Μπουμπούκι» ήταν ένα δημιουργικό ταξίδι το οποίο συνιστώ ανεπιφύλακτα σε άλλους καλλιτέχνες, συγγραφείς και μελετητές. Θέλω να ευχαριστήσω τη Μαρία Α. Ιωάννου η οποία με επέλεξε για το Πρόγραμμα Φιλοξενίας Καλλιτεχνών και μου έδωσε αυτή την ανεκτίμητη ευκαιρία. Επίσης ευχαριστώ το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, όπου εργάζομαι, το όποιο έκανε εφικτή την εκεί παρουσία μου.

ΑΡΧΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ©ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ