Ο σκοτεινός, μαύρος Ιούλης στην ποίηση
epa04310452 A handout photograph dated 20 July 1974 and made available by the Greek Cypriot Press and Information Office, showing Turkish troops during the invasion of Cyprus. The year 2014 marks the 40th anniversary of the Turkish invasion of Cyprus in 1974. Cyprus has been split since 1974, when Turkish troops invaded the northern third of the island in response to a Greek-inspired coup aimed at uniting the island with Greece. The July invasion resulted in some three per cent of the Island being captured by Turkish forces before a ceasefire was announced, while some 40 per cent of the Island was occupied in the second Turkish invasion in August 1974. The Turkish-occupied north is only recognized as a separate entity by Turkey. EPA/CYPRIOT PRESS OFFICE / HANDOUT BLACK AND WHITE ONLY HANDOUT EDITORIAL USE ONLY/NO SALES
"Οι νεκροί βρομούσαν από 'να/ μίλι μακριά, ήταν ανελέητο/ το τελευταίο καλοκαίρι -/ τρυπούσε τους ίσκιους των δέντρων/ τις στέγες των σπιτιών./ Φρικτό καλοκαίρι για τους ανθρώπους/ μπάσαν τους νεκρούς απ' την πίσω/ πόρτα στον Άη-Γιάννη,/ δεν τους χωρούσαν, λέει, τα φέρετρα./ Κι ο πιτσιρικάς - πήχτρα το αίμα/ στα ρούχα του - άνοιγε λάκκους,/ τον χτυπούσε ο ήλιος ανελέητα/ στους κροτάφους στη μνήμη/ βαθιά ώς το μέλλον./ Τον ήξερες αλλιώτικα/ τον κυπριώτικο ήλιο/ θεία Μαρίνα την αυγή/ με τα περιστέρια στους ώμους."
Η πατρότητα του παραπάνω ποιήματος ανήκει στον Λεύκιο Ζαφειρίου. Τίτλος του ποιήματος: "15.7.74", γι' αυτό και ήταν σκόπιμη η αυτούσια παράθεση ολόκληρου του κειμένου.
Αν και έχουμε αναφερθεί ξανά σε ποιήματα που αφορούν τον θλιβερό Ιούλη του 1974, με το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στο νησί μας, στρέφουμε και πάλι την προσοχή μας στο τραγικό αυτό γεγονός, όπως αυτό ανακλάται στη λογοτεχνία, γιατί πάντα μια τέτοια εποχή -αν και δεν θα έπρεπε να είναι η μόνη- η μνήμη τίθεται σε λειτουργία και δεν αφήνει "κανέναν να ξεχάσει" και "τίποτα να ξεχνιέται"!
Ο Ζαφειρίου αναφέρεται στις μνήμες από εκείνο το καλοκαίρι και στη βασικότερη συνέπειά του, δηλαδή τον θάνατο των ανθρώπινων ψυχών. Οι νεκροί εντάσσονται σε ένα υπερβολικά ζεστό καλοκαίρι, πιθανόν γιατί όλα αυτά συνέβησαν στα μέσα του καυτού καλοκαιριού, πιθανόν γιατί μπορεί να συνδέονται με το "καυτό", αθώο αίμα που χύθηκε. Αφόρητη η ζέστη, όπως αφόρητα ήταν και τα γεγονότα. Η αναφορά στα "περιστέρια" στο τέλος του ποιήματος παραπέμπει σε στιγμές ειρήνης και ελευθερίας.
Ο πιτσιρικάς του Ζαφειρίου φέρνει στον νου έναν άλλο πιτσιρικά, εκείνον του Κυριάκου Χαραλαμπίδη στο "Παιδί με μια φωτογραφία". Παραθέτω το ποίημα: "Παιδί με μια φωτογραφία στο χέρι/ με μια φωτογραφία στα μάτια του βαθιά/ και κρατημένη ανάποδα με κοίταζε./ [...] Έμοιαζε του πατέρα του η φωτογραφία. Του τηνε γύρισα ίσια κι είδα πάλι/ τον αγνοούμενο με το κεφάλι κάτω./ Όπως ο ρήγας, ο βαλές κι η ντάμα ανάποδα/ ιδωμένοι βρίσκονται ίσια,/ έτσι κι αυτός ο άντρας ιδωμένος ίσια/ γυρίζει ανάποδα και σε κοιτάζει".
Στο ποίημα έκδηλη είναι η δήλωση σχετικά με το δράμα των αγνοουμένων, των ανθρώπων εκείνων που τα αγαπημένα τους πρόσωπα μάταια αναζητούν... Από όπου κι αν κοιτάξει κανείς τη φωτογραφία, οι αγνοούμενοι τον βλέπουν κατάματα, ίσως γιατί έτσι δηλώνουν τον άδικο χαμό τους, ίσως γιατί δεν θέλουν να ξεχαστούν, ίσως γιατί μας υπενθυμίζουν το χρέος της αφύπνισης και της δράσης για τη διεκδίκηση των δικών τους και των δικών μας δικαιωμάτων.
*Φιλόλογος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Παρουσίαση βιβλίου του Paul Stewart
Παρουσίαση βιβλίου του Paul Stewart
«Μιχάλης Πασιαρδής – Ο Δικός μας Ποιητής» στο Σατιρικό Θέατρο
«Μιχάλης Πασιαρδής – Ο Δικός μας Ποιητής» στο Σατιρικό Θέατρο
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.