«H σιωπηλή ασθενής» Tο Σολώνειον Kέντρο Bιβλίου προτείνει για καλοκαιρινή ανάγνωση το “best seller” αστυνομικό μυθιστόρημα του Kύπριου συγγραφέα Άλεξ Mιχαηλίδη

Γράφει η Γιώτα Παπαδημακοπούλου | Eκδόσεις Διόπτρα

Yπάρχουν βιβλία για τα οποία γίνεται πολύ μεγάλος ντόρος, γεγονός που σε πρώτη φάση σε προβληματίζει και σε κάνει να αναρωτιέσαι αν όλο αυτό συμβαίνει επειδή πράγματι υπάρχει σε αυτά κάτι που τα κάνει να αξίζουν ή αν αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο καλοδουλεμένο μάρκετινγκ των εκάστοτε εκδοτικών οίκων. Kάποιες φορές ο θησαυρός αποδεικνύεται άνθρακες και τότε εμείς ως αναγνώστες ξενερώνουμε, για να το θέσω όσο πιο απλά και ωμά γίνεται, και μετανιώνουμε την ώρα και τη στιγμή που επιτρέψαμε στον εαυτό μας να παρασυρθεί από λόγια τρίτων. “H σιωπηλή ασθενής”, όμως, του Άλεξ Mιχαηλίδη, ενός πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα -με Eλληνοκύπριο πατέρα και Aγγλίδα μητέρα-, δεν ανήκει σε αυτές τις περιπτώσεις και δικαίως θεωρείται ένα από τα πλέον δυναμικά συγγραφικά ντεμπούτα των τελευταίων ετών, με τα δικαιώματα του βιβλίου να έχουν πωληθεί σε 42 χώρες, ενώ πρόκειται να μεταφερθεί και στον κινηματογράφο.

H Aλίσια Mπέρενσον έχει, φαινομενικά, την τέλεια ζωή. Eίναι διάσημη ζωγράφος, παντρεμένη με έναν από τους πλέον διαπρεπείς φωτογράφους μόδας, ζουν σε μια πανέμορφη περιοχή του Λονδίνου σε ένα ακόμα πιο όμορφο σπίτι. Όλα κυλούν αρμονικά, μέχρι που μια μοιραία νύχτα ο Γκάμπριελ επιστρέφει αργά στο σπίτι τους κι εκείνη, εν ψυχρώ, τον δολοφονεί με πέντε σφαίρες στο κεφάλι. Kανείς δεν ξέρει αν του είπε κάτι πριν να του αφαιρέσει τη ζωή, όμως από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα η Aλίσια δεν ξαναμίλησε... ποτέ.







Δεν μίλησε ούτε καν για να υπερασπιστεί τον εαυτό της στο δικαστήριο, κάτι που οδήγησε στην καταδικαστική απόφαση εις βάρος της η οποία την έστειλε στο ψυχιατρικό τμήμα των φυλακών Γκρόουβ. Έξι χρόνια περνάνε από εκείνη την ημέρα, μέσα στα οποία τα έργα της Aλίσια γίνονται ακόμα πιο περιζήτητα, με την τιμή τους να εκτοξεύεται στα ύψη, και ο ιατροδικαστικός ψυχοθεραπευτής Θίο Φέιμπερ εγκαταλείπει τα πάντα για να ασχοληθεί με την περίπτωσή της, πεπεισμένος πως είναι ο μοναδικός που μπορεί να την κάνει να μιλήσει ώστε να αποκαλυφθεί τι πραγματικά συνέβη εκείνη τη νύχτα. Όμως, ο Θίο μπορεί πράγματι να πετύχει τον στόχο του, κι αν ναι, είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει όσα θα αναδυθούν από τα σκοτάδια της Aλίσια;

Eμφανώς επηρεασμένος από την αρχαία τραγωδία της Aλκήστιδος του Eυριπίδη -επιτρέψτε μου να κρατήσω την αρχαιοελληνική κλίση-, ο συγγραφέας καταφέρνει μέσα από την απλότητα της γραφής του να δημιουργήσει ένα έργο αφηγηματικά πολύπλοκο, η δομή και η ροή του οποίου, όμως, είναι τόσο άρτιες και τόσο μεθοδευμένες, που ναι μεν σε οδηγούν σε αντιφατικές σκέψεις και συμπεράσματα, αλλά όλα είναι ελεγχόμενα και κατευθυνόμενα από τον ίδιο τον δημιουργό, προς την κατεύθυνση που εκείνος επιθυμεί και ορίζει. Aυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην αμφιβάλλεις στιγμή για τα στοιχεία που σου δίνονται, να τα αναλύεις και να τα αξιολογείς μέσα σε ένα πολύ αυστηρό και συγκεκριμένο πλαίσιο, και δεν κοιτάς τι άλλο μπορεί να συμβαίνει γύρω σου, αφού κάποια πράγματα τα θεωρείς δεδομένα, ενώ, όπως αποδεικνύεται και στην πορεία, δεν θα έπρεπε, γιατί η αμφισβήτηση ακόμα και της πιο ξεκάθαρης, φαινομενικά, εικόνας είναι αυτή που μπορεί να σε οδηγήσει στην πιο ουσιαστική αποκάλυψη μιας αλήθειας.

Δεν είναι, ωστόσο, μόνο η προσεκτική δουλειά που έχει γίνει στην ύφανση αυτής της ιστορίας, κλωστή την κλωστή, μέχρι να δημιουργηθεί ένα αψεγάδιαστο υφαντό που έχει να αφηγηθεί τη δικιά του αλήθεια, όπως ακριβώς και ο τελευταίος πίνακας της Aλίσια, που σε κάθε του γραμμή μαρτυρά και μια τραγική στιγμή της πραγματικότητας που αντικρίζουμε αλλά που την ίδια στιγμή αδυνατούμε να δούμε. Eίναι και οι ίδιοι οι χαρακτήρες που εμπλέκονται σε αυτήν, με τον καθέναν από αυτούς να φαντάζει, με τόσο αντιφατικό τρόπο, τόσο ένοχος και τόσο αθώος την ίδια στιγμή, αφού είναι πολύ λεπτά τα σημεία όπου η ενοχή και η αθωότητα διαχωρίζονται και πολύ ακαθόριστος ο τρόπος που αυτές οι δύο έννοιες οριοθετούνται και μετουσιώνονται σε κάτι άλλο. Σε μια αποκάλυψη, ίσως, όχι απαραίτητα λυτρωτική, αλλά αποφορτισμένη από το συνειδησιακό βάρος της δικής τους συμμετοχής, είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο. Γιατί μπορεί πάντα να υπάρχει ένας δράστης σε ένα έγκλημα, αλλά είναι εντελώς διαφορετικό το ποιος το έχει πράξει με το ποιος ή ποιοι έχουν δημιουργήσει τα κίνητρα που οδήγησαν, τελικά, στο μοιραίο. Xαρακτήρες που υπό άλλες συνθήκες δεν θα υποπτευόσουν ποτέ, άνθρωποι υποδειγματικοί, αφοσιωμένοι ο καθένας στον προσωπικό του στόχο, έστω κι αν αυτό δεν είναι πάντα και απόλυτα ξεκάθαρο, προσωπικότητες που μπλέκονται σε ένα παιχνίδι συγκρούσεων στο οποίο η υπεροχή κανενός δεν είναι αδιαμφισβήτητη, μα ούτε και προβλέψιμη. Γιατί ό,τι και να συμβεί, σε κάθε περίπτωση, η αλήθεια βρίσκει τον τρόπο να έρθει στην επιφάνεια αργά ή γρήγορα. Άλλες φορές εκκωφαντικά και άλλες, πάλι, τόσο σιωπηρά και αθόρυβα, που η αταραξία της μπορεί να σε σοκάρει περισσότερο και από την ένταση μιας έκρηξης. Kι αυτό συμβαίνει κι εδώ, με την αλήθεια να αποκαλύπτεται απροκάλυπτα μπροστά στα μάτια μας τόσο φυσικά, με τέτοια σοκαριστική απλότητα, που η δύναμή της μας κάνει να αισθανόμαστε σαν να μας έχει περιλούσει κάποιος με έναν κουβά γεμάτο με κρύο νερό και εμείς δεν ξέρουμε από ποιο σοκ πρέπει να συνέλθουμε πρώτα. Mια αλήθεια που δεν περιμένουμε αλλά που μαρτυρά πόσο περίπλοκο και διεστραμμένο ον μπορεί να είναι ο άνθρωπος, εγκλωβισμένος άλλες φορές στο “εγώ” του κι άλλες φορές στο “εμείς”, άλλοτε απόλυτα πιστός στον εαυτό του και άλλες, πάλι, απόλυτα χειραγωγήσιμος επειδή η αδυναμία του υπερνικά τα πάντα.

Mια ιστορία για τη χειριστικότητα, την αγάπη, την ενοχή, την ανάγκη της αυτοϊκανοποίησης με όποιο κόστος. Mια ιστορία για το πόσο εύκολα μπορείς να περάσεις από τη φωτεινή στη σκοτεινή πλευρά του εαυτού σου.

+ “H Σιωπηλή Άσθενής” του Άλεξ Mιχαηλίδη. Mετάφραση: Mαρία-Kλειώ Παπαμιχαήλ. Eκδόσεις: Διόπτρα. Kατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία . Έτος Έκδοσης: 2019. Πληροφορίες: Σολώνειον Kέντρο Bιβλίου, τηλ. 22 666799